Reisverslag van de reis in het kader van Over de Brug naar Ierland, 21 – 29 juni 2019.
Reisleiding: Ds. Bert L. van der Woude en Ellen Smid.
In Ierland kocht ik een blikje met snoepjes. Op het blikje staan fotootjes gestanst met daarop heel veel dingen die zo kenmerkend zijn voor Ierland: De Cliffs van Moher, een groen heuvelachtig landschap, oude ruïnes van kloostercomplexen en verdedigingstorens, lieflijke witte huisjes op het platteland met rieten daken, schapen in de velden en de kenmerkende stenen hedges als afbakening, Ierse pubs met hun felgekleurde voorgevels en tenslotte het beeld van Molly Malone.
De geschiedenis van Ierland werd de afgelopen 800 jaar gedomineerd door Engelse overheersing. Door de geïsoleerde ligging van het eiland heeft Ierland een andere geschiedenis dan het Europese vasteland. De Romeinen zijn hier nooit geweest. Het waren de Kelten die rond 300 v. Chr. waarschijnlijk vanuit Schotland kwamen en hun cultuur meenamen. We brachten een bezoek aan de Hill of TARA. In de oude Ierse religie was TARA de gewijde woonplaats van de goden en zetel van de High Kings. In de Keltische periode was TARA het politieke en religieuze centrum van het land tot in de 11e eeuw. Voor Ieren is dit nog steeds een belangrijke plek. Hier staat ook een groot beeld van St. Patrick, de belangrijkste heilige van het land.
In 432 na Chr. komt St. Patrick als missionaris naar Ierland en bekeerde de Kelten tot het Christendom. Vanaf deze periode worden er veel kloostercomplexen gebouwd, die tevens kleine nederzettingen waren, o.a. Clonmacnoise en de Rock of Cashel, stenen overblijfselen die we beide hebben bezocht. Kenmerkend hier zijn de ronde verdedigingstorens. Wetenschap en kunst kwamen tot bloei. Bij de kloosterruïnes van Clonmacnoise stonden ook High Crosses, grote stenen Kruisen met een cirkel, de oudste gedecoreerd met vooral Keltische spiralen en vlechtpatronen. In Ierland komen we nog meer heiligen tegen mét hun verhalen en legendes, o.a. St. Columba, St. Kevin en St. Bridget. In deze Vroegchristelijke periode is ook het Book of Kells ontstaan.
In de 9e eeuw probeerden de Vikingen voet aan wal te krijgen, wat ook voor een groot deel van Ierland is gelukt. In 1169 kwam de Koning van Engeland met zijn leger Ierland binnen. Uit deze Anglo-Normandische periode stamt Trim Castle (12e eeuw), liggend aan de rivier de Boyne, dat we o.l.v. een boeiend vertellende mevrouw ook van binnen hebben kunnen zien en waarvan we ook de toren beklommen. Diezelfde dag bezochten we Malahide Castle vlakbij Dublin, met mooie tuinen, ook een authentiek middeleeuws fort, maar tot 1976 bewoond door leden van één familie, dat we ook o.l.v. een gids hebben bekeken.
Enkele eeuwen later verbrak Koning Hendrik VIII van Engeland èn Ierland de banden met de katholieke Kerk. Er ontbrandde een strijd tussen Katholieke Ieren en Protestantse Engelse troepen. De Engelse verovering was compleet na de overwinning van “onze” protestantse stadhouder Willem III (die door zijn huwelijk ook Koning van Engeland was geworden). Hij versloeg de Katholieke Koning Jacobus II in 1690 in de Slag bij de Boyne. Deze Slag luidde de algehele protestantse overheersing van Ierland in. Het bracht de protestantse Engelse en Ierse landadel welvaart met grote landhuizen, maar de katholieke bevolking van Ierland mocht geen land kopen. Deze maatschappelijke ongelijkheid kon niet blijven bestaan.
In 1795 brak de Franse Revolutie uit en de Ierse student Daniël O’Connell was daarvan getuige in Parijs. Hij ging terug naar Ierland en probeerde op vreedzame wijze d.m.v. grote massademonstraties hervormingen te bewerkstelligen. Eén van die demonstraties vond plaats op de Hill of TARA. Daniël O’Connell, ‘The Liberator’ heeft een groot standbeeld in Dublin aan het begin van O’Connell Street, de drukste winkelstraat.
In 1845-1848 brak de Grote Hongersnood uit. De bevolking leed na twee mislukte aardappeloogsten honger terwijl het graan, dat er wel was, naar Engeland werd geëxporteerd. Een miljoen Ieren stierven van de honger. Veel Ieren emigreerden in deze periode naar Amerika. De roep om onafhankelijkheid van Engeland werd in Ierland groter.
Pas na de 1e Wereldoorlog roept het Ierse Parlement in 1921 de Ierse Vrijstaat uit en wordt het Anglo-Iers verdrag gesloten. Ulster, Noord-Ierland, blijft bij Engeland horen en in 1937 is Ierland na een grondwetswijziging onafhankelijk. De burgeroorlog die daarna in Ierland uitbreekt resulteert na decennia in het Goede Vrijdagakkoord (1998). Dan is er vrede tussen Noord-Ierland en Ierland. Sinds 1973 is Ierland lid van de Europese Unie, wat economisch en sociaal tot veel verbeteringen heeft geleid.
Natuurlijk bezochten we Dublin, de hoofdstad, waar we Daniël O’Connell zagen staan op zijn standbeeld. We bezochten St. Patrick Cathedral (gebouwd rond 1260) en woonden daar ‘s avonds een concert bij van een groot Amerikaans koor. Mooi programma en indrukwekkende akoestiek! In deze kerk zijn indrukwekkende grafmonumenten en daar is ook de schrijver Jonathan Swift (ooit deken van deze kerk) begraven.
Op zondagmorgen gingen we naar de Dublin Central Mission, de kerk waar de ouders van Bert (van der Woude) als gezin 45 jaar geleden kerkten. We werden er bijzonder hartelijk ontvangen. Daar was in de loop der jaren wel het één en ander veranderd. Er werd die ochtend een kindje ‘opgedragen’. De predikant stelde aan de ouders en de gemeente vragen, maar er werd niet gedoopt. Eveneens bijzonder was de multi-culturele samenstelling van deze gemeente. Af en toe riep er iemand vanuit de kerk instemmend: “Halleluja!”
Na afloop van de dienst hebben we koffie gedronken en was er een ontmoeting.
Een aantal gemeenteleden konden zich de familie Van der Woude nog herinneren!! Heel mooi voor Bert, zeker zo kort na het overlijden van zijn vader.
In Dublin bezochten we ook Trinity College, de universiteit, echt een hoogtepunt. Hier wordt het ‘Book of Kells’ bewaard, daterend uit de 9e eeuw. Het is een rijk geïllustreerd middeleeuws manuscript, waarschijnlijk gemaakt door de monniken van Iona die het omstreeks 800 na Chr. naar Kells in Ierland brachten, nadat ze zelf ook moesten vluchten voor de Vikingen. Het bevat de vier Evangeliën in het Latijn. Prachtige kleurige ingewikkelde Keltische spiraalvormen en afbeeldingen van mensen en dieren. Er was ook een mooie decoratieve tentoonstelling bij.
Eveneens indrukwekkend was de Longroom van de Universitaire Bibliotheek, 64 m. lang en hier staat ook de oudste harp van Ierland.
Als je Ierland bezoekt moet je ook de Cliffs van Moher gezien hebben! Het zijn de hoogste klifkusten van Europa. Ze zijn 120 m. hoog en 8 km lang en eveneens indrukwekkend. We hadden enorme mazzel met het weer. Het was heel helder en zonnig.
Vanuit Killarney in het zuiden reden we met de bus de Ring of Kerry, een 180 km lange toeristische route over het schiereiland Iveragh. Prachtig weer en mooie uitzichten over de Atlantische Oceaan en het groene land. Onderweg kregen we nog een demonstratie van en uitleg over schapendrijven m.b.v. twee Border Collies.
Een reis naar Ierland kan niet zonder verhalen, legenden, heldendichten en authentieke Ierse muziek. En bij vakantie hoort ook gezellig en lekker eten met elkaar. Dat hebben we tijdens deze reis ook weer volop gedaan. In Dublin was er tijdens de maaltijd ook gelegenheid om te genieten van mooie Ierse folksongs en Riverdance. Het was een geweldige ervaring.
In Bunratty Castle (ook nog authentiek van binnen) zaten we aan bij een middeleeuws banket, d.w.z. eten met je handjes. Mààààààr dat is ook lekker.
Ook hier was een mooie ontvangst met muzikanten (opnieuw ook een harpspeelster) in middeleeuwse kledij en werden we tijdens het eten onderhouden met verhalen en muziek.
Op een avond had niet iedereen nog zin om naar de pub te gaan. Een aantal mensen deden dat wel en kwamen in een Ierse pub terecht met live-muziek. Ierse folksongs! Er waren twee reisgenoten die nog enkele bekende folksongs mochten meezingen met de muzikanten. Supergezellig. Enne… een Ierse pub,… alles om 23.30 uur afgelopen!!! Later in de week gingen we naar Blarney Castle, een burchttoren uit de 15e eeuw waar zich de “kissing stone” bevindt bovenin de toren. Wie nog niet welbespraakt is, moet deze steen kussen om welbespraakt te worden. De manier waarop dit moet gebeuren is HEEL bijzonder. We zijn in het zuiden in Cork geweest. Bezochten met een bijzonder vriendelijke gids de stad, de kathedraal in Victoriaans-Gotische stijl en Honan’s Chapel. Hier waren mooie mozaïekvloeren te bewonderen.
Op de laatste dag van de reis brachten we een bezoek aan de Old Midleton Distillery JAMESON. Dit bedrijf, waar de Jameson whiskey vandaan komt, heeft zijn oude 18e-eeuwse stokerij gerestaureerd in een prachtig museum, waar je door een gids vakkundig wordt verteld hoe deze whiskey wordt gemaakt, waarom de ene whiskey zoveel duurder is dan de andere enz. Daarna mochten we na afloop van de rondleiding ook zelf proeven en eventueel kopen.
Natuurlijk hebben veel deelnemers tijdens de reis ook het Ierse Guinness bier geproefd.
Tenslotte: We hebben veel plezier gehad tijdens onze reis. Veel in de bus gezeten en omdat we langs de stad Limerick kwamen, zijn er ook vele limericks gemaakt en in de bus voorgedragen. Verborgen talenten traden aan de dag. En dan het weer, altijd een item als je naar Ierland gaat. Het Europese vasteland kreeg een hittegolf, wij hebben één dag fikse regen gehad en soms onderweg in de bus een bui. Verder ontzettend geboft met droog en helder weer en veel zon. En geslapen in fijne bedden! Natuurlijk hebben we aan het eind van deze reis onze grote dank uitgesproken.
Bert en Ellen hebben er weer een prachtige reis van gemaakt. We kunnen er nog jaren over napraten!
Henny Sipma
Een aantal van de mooiste limericks gemaakt tijdens de Ierlandreis
Een dominee nam zijn kudde bij de hand
En leidde deze door St. Patricksland
Vertelde over hem met open blik,
We vonden het allen fantastic:
Hij smeedde een onvergetelijke band.
Anjo van Delden
============
============
Een Protestantse Predikant
uit het Noorden van het land
toog met zijn schaapjes
naar het altijd groene Ierland
en graasden in ST Patricks weide
laafden hun geest en gedachten
tot de zaterdag, op Schiphol
de bus van Deiman weer stond te wachten.
Een overtuigd Atheïst
liep met de groep
een kerk binnen, als toerist
deed alle anderen na
brandde een kaarsje
en zijn vingers
en riep; Hallélujah!!!!
Willem Friedrich
