Dominique Moïsi, Triomf van de angst, De geopolitiek van series, Boom uitgevers Amsterdam 2018, 176 blz.
In de kerstboodschap van ds. René de Reuver (scriba van de generale synode van de PKN) werd ik getroffen door de titel en de inhoud van het boek dat ik in deze rubriek van het kerkjournaal bespreek. Zelf kijk ik graag naar series. Perikelen rond bekende Nederlanders kunnen me maar matig boeien, maar een TV-serie is een andere verhaal. Dominique Moïsi is een Franse politicoloog en deskundige op het gebied van internationale relaties. Hij schreef eerder een boek over over de geopolitiek van emoties, waarin hij er achter probeert te komen welke rol emoties spelen bij internationale conflicten.
In ‘Triomf van de angst’ gaat het over series en de eerste serie die hij bespreekt is ‘Game of Thrones’. Aan de vooravond van de dag waarop ik deze recensie schrijf werd de slotaflevering van deze serie vertoond in o.a. Nederlandse bioscopen en in het NOS journaal werd er zelfs aandacht aan besteed. Enkele deelnemers mochten vertellen wat ze van de ontknoping vonden. Sommigen pinkten een traan weg en vroegen zich af (hopelijk niet echt) hoe het nu verder moest met hun leven. Nu heb ik zelf deze serie tot dusver aan mij voorbij laten gaan. Ik weet niet of ik al het geweld wat er in voorkomt kan waarderen. Niettemin is de slogan “Winter is coming” zo wijd verbreid dat zelfs politici hem gebruiken om uitdrukking te geven aan bange voorgevoelens over de ontwikkeling van deze wereld.
Moïsi laat het tijdperk van de series beginnen na 11 september 2001. Het is duidelijk waarom. De aanslag op de Twin Towers betekende een keerpunt in de wereldgeschiedenis en sindsdien heeft angst (voor aanslagen, terrorisme en de eigen kwetsbaarheid) zich sterker verspreid dan ooit. We zullen zien wat dat betekent voor de verkiezingen van het Europees Parlement.
In de vorige eeuw keken mensen massaal naar series als Dallas en Derrick. Dallas liet de wereld zien hoe rijke mensen leven en was daardoor fascinerend. Derrick werd toen het kon bekeken door mensen uit Oost-Duitsland die daardoor zagen wat er zich aan de andere van muur afspeelde. Zo dragen series bij aan het beeld dat mensen krijgen van de wereld waarin we leven.
Na 11 september 2001 lijkt de angst te regeren. Zelfs in een serie als Downton Abbey, die ik minstens twee keer bekeken heb is de angst voor verandering volop aanwezig. Alle persoonlijke verwikkeling en de humor kunnen niet verhullen dat er een ander tijdperk op komst is waarin vertrouwde verhoudingen omgekeerd worden. De scheiding tussen de mensen boven en het personeel beneden begint te vervagen. Niet iedereen is daar blij mee.
Moisï schreef een fascinerend boek waarin verder nog ‘homeland, ‘house of cards’ en ‘occupied’ geanalyseerd worden. Het boek stemt op vele punten niet vrolijk, maar niemand wordt er beter van als de we kop in het zand steken. Ik eindig echter met de titel van de Kerstboodschap van ds. René de Reuver:
Wees niet bang!
