Tijdens de reis naar Armenië en Georgië mochten we getuige zijn van de doopplechtigheid van Louis Alexander van Delden. De doop werd bediend door vader Andranik, die priester is binnen de Armeens-Apostolische kerk. Zijn officiële titel is ‘Hayr Surb’ wat letterlijk ‘heilige vader’ betekent en wordt toegekend aan ongehuwde priesters.
De Armeens-Apostolische kerk heeft een duidelijke hiërarchie met de Katholikos (Karekin II) aan het hoofd. De oorsprong van deze kerk is terug te voeren op de apostelen Thaddeüs en Bartolomeüs, die in Armenië het evangelie brachten. Vandaar ook de toevoeging ‘apostolisch’. Later – en hierin speelt Gregorius de Belijder een belangrijke rol - bekeerde koning Tiridates III zich tot het Christendom en werd Armenië in 301 de eerste christelijke natie ter wereld.
Op dit moment bevindt deze kerk zich in een opbouwfase. Na de Armeense genocide en het sovjet-bewind waren er nog maar zeven geestelijken over (zij waren te oud om van het leven beroofd te worden). Pas na 1991 kwam de kerk weer langzaam tot bloei en steekt haar kracht vooral in de rituelen en in het vertrouwen dat geestelijken bij het volk genieten. Bij demonstraties en andere publieke aangelegenheden lopen zij voorop en beschermen de mensen (som heel letterlijk) als schild. Onze gids Ani, die geboren werd in de nadagen van het sovjet-regime, kreeg tijdens haar middelbare schooltijd onderricht in de betekenis van het christelijk geloof in Armenië. Na het eindexamen heeft haar hele klas zich laten dopen. De doop van Louis was daarom voor haar een herinnering aan haar eigen doop, die ze heel bewust heeft meegemaakt.
In het doopritueel staat een aantal momenten centraal. Er wordt gebeden en gezongen door de voorgangers (priester en diaken). Halverwege de plechtigheid keren alle aanwezigen zich om. Naast het beamen van het goede hoort het afweren van het kwade tot het ritueel. Dit is te vergelijken met ‘de verzaking’, die wij kennen uit de Paaswake bij het vernieuwen van de doopbelofte.
Naast het water van de doop heeft de heilige zalfolie (myron) grote betekenis. Deze olie wordt eens in de zeven jaar door de Katholikos zelf bereid en gezegend. Hij doet dat volgens een eeuwenoud recept en een traditie die teruggaat op Mozes en andere personen in de Bijbel. Dat Christus letterlijk ‘gezalfde’ betekent laat zien hoe belangrijk deze olie is. Het hoofdbestanddeel is zuivere olijfolie, die wordt verrijkt met 40 ingrediënten (bloemen, kruiden, wierook, etherische olie, enz). Van deze olie krijgt de dopeling een paar druppels op het hoofd, die worden toegediend via een zilveren duif (zie hoofdfoto). Deze olie moet drie dagen op het hoofd van de dopeling blijven. Deze plek mag dan ook niet gekust of gewassen worden. Naast water en olie is er nog een doopkettinkje met een rode en witte draad, die staan voor de goddelijkheid en menselijkheid van Christus.
Al met al een bijzonder ritueel dat ons begrip van het Christendom heeft verrijkt. Bijzonder was ook de ontmoeting met mijn collega, die vanwege de taalbarrière tot een uitwisseling van vriendelijkheden beperkt bleef.
Namens de familie
Afgelopen 10 juni vond de doop van onze zoon Louis Alexander plaats in Echmiazin, Armenië. Op zich al een bijzondere belevenis om een apostolische doop te ondergaan en bij te wonen, maar dit keer des te meer door de aanwezigheid van 37 Nederlanders uit Winschoten e.o. die op reis waren in Armenië en Georgië.
Niet alleen de Armeense familie en vrienden, maar ook de Armeense priester stelde de aanwezigheid en belangstelling heel erg op prijs en het was een mooie toevoeging aan een verder onverstaanbare dienst.
Onze dank gaat uit naar de groep durfals die naar Armenië gekomen zijn en hun aanwezigheid en enthousiasme. Het was een genoegen iedereen ook bij het feest na de doop te mogen begroeten, de danskwaliteiten op Armeense muziek te mogen bewonderen en nogmaals bedankt voor het cadeau en de mooie en positieve woorden. Jullie zijn altijd van harte welkom terug in Armenië en uitgenodigd om nog meer te komen eten en drinken.Hasmik, Louis Alexander en Leander van Delden
