Samenvatting van de overdenking op zondag 3 september 2017 door ds. Gerbrand Segger
Naar de lezing van Marcus 7: 31-37
De wonderen zijn de wereld nog niet uit, zeggen we weleens. Het onverwachte, ongedachte blijkt altijd toch weer mogelijk te zijn. Het is een mooie uitdrukking van positief en creatief denken. Niets is zeker behalve het onvoorziene. Alles kan gebeuren, je weet nooit.
Inclusief
In de Bijbel is veel ruimte voor wonderverhalen. Niet alleen Jezus, maar ook Elia, Elisa, Paulus en vele vrouwen verrichten wonderen. Het onvoorziene heeft een grote plaats, maar de Bijbel heeft ook oog voor de harde en onveranderbare gegevenheden van het leven. Gelukkig is er ruimte voor meer dan dat. Dat geeft moed ondanks alles en maakt de Bijbel keer op keer de moeite waard.
Jezus heeft niet het alleenrecht op wonderen. Zijn wonderen zijn niet exclusief, maar inclusief. Zij helpen mensen om ze bij de nieuwe wereld van God te betrekken. Je kunt ze zien als icoon, bedoelt om je in een andere wereld te leiden; inclusief.
Effata
In de lezing van vandaag geneest Jezus een dove, die bovendien moeilijk kan praten. Zijn buren en vrienden brengen hem bij Jezus. Zij hadden van Jezus gehoord en hoopten dat hij hem de hand zou opleggen. Dit was hun voorstelling van hoe het zou moeten gaan, maar Jezus kiest voor de onvoorziene benadering. Hij neemt de dove man apart, onder vier ogen, en gaat zijn eigen weg. Voor Jezus is deze mens meer dan zijn beperking en wat je daaraan zou kunnen doen. Elk mens is uniek en met elk mens gaat Jezus zijn eigen weg, of die persoon nu gelooft of niet gelooft.
Heel lijfelijk wordt beschreven wat Jezus doet, zijn handelingen en gebaren. Hij steekt de vinders in de oren van de mens, legt een vinger met spuug op de tong van de mens, kijkt omhoog en roept: “Effata” (word geopend). Dan kan de man weer horen en zijn tong komt los. Woord en daad komen hier bijeen.
Alle zintuigen doen mee
“Geloof is uit het horen”, zegt Paulus, maar wat als je doof bent niet kúnt horen? Er is ook een taal zonder woorden, in gebaren en handelingen. Horen is niet allen weggelegd voor horende mensen, alle zintuigen doen voor God mee. Als er een wegvalt is God daarmee niet beperkt om mensen te bereiken. Niet is zeker, behalve het onvoorziene. Niets is gehoord behalve het ongehoorde.
Er is veel over nagedacht hoe het wonder te verklaren is. Misschien is er wat losgeschoten, het gehoorkanaal geopend? Misschien was er sprake van een geestelijke aandoening, zoals wanneer je in tijden van grote verslagenheid onbereikbaar en doof bent voor alles om je heen en was het een geestelijke therapie. Het gaat Jezus er niet om iets te bewijzen, zoals wie hij is of over wie God is. Hij vraagt om het gebeurde geheim te houden. Het hoort bij de verborgen dingen die voor de Here zijn. Een wonder spreekt voor zich, bewaar het in je hart en blijf erover nadenken.
Evangelie
Maar de buren en vrienden van de dove mens houden zich niet stil. En hoe meer Jezus dat vraagt, hoe meer ze het rondvertellen. En dat is maar goed ook. Van wat Jezus gedaan heeft gaat tot op de dag van vandaag een goed gerucht uit, evangelie.
Dit heeft weer een nieuw wonder gebracht: mensen die voor Jezus open gaan staan, hem horen en in hem geloven in woord en gebaar. Daaruit ontstaat een kerk. Een gemeente van de Heer.
Niet voor niets geeft God ons twee oren gegeven. Maar wat is de stem uit de hemel soms zacht tussen al het lawaai om ons geen. En daarom is daar de kerk, eeuwenoud en toch tijdloos. Bedoelt om stil te worden in de ruimte van God, om die stille stem te horen te midden van alle lawaai. Dat God ons een hand oplegt en ons de oren opent: Effata. Wij mogen hier samenkomen in dit aardse hemelse huis, waar niets zeker is behalve het onvoorziene. En van daaruit onze weg gaan als horende, pratende en luisterende wonderen.