Toespraak van ds. Jurjen Hilverda bij het afscheid

Lieve mensen, 28 jaar en 1 maand geleden ben ik hier dan begonnen, 4 x 7 jaren zijn we verder, de jaren die tellen, dat geldt niet alleen voor mij, maar ook voor u, de gemeente…

Toen ik begon had ik nog geen dunne en grijze haren, toen ik begon nog geen kinderen, toen ik begon waren er mensen die er nu niet meer zijn. Oude mensen, mensen die kwamen te overlijden zoals mijn beide ouders, mensen die verhuisden of andere dingen gingen doen. Er zijn er nu ook die er toen nog níet waren, mijn zoons bijvoorbeeld, uw kleinkinderen bijvoorbeeld die er misschien kwamen. Ja, er is veel gebeurd, veel veranderd, in de kerk, in de wereld, in ons eigen persoonlijke leven. In de afgelopen weken ging het daarover in de gesprekken en ontmoetingen, over vroeger en nu, over het loslaten van mensen en dingen, het afscheid, over de toekomst waar we ons soms wel en soms ook niet zo druk om wilden maken. Over het geloof dat we belijden en veranderd is, losser, vrijer, met daarbij het gemis aan oude zekerheden en toch de kracht om door te gaan.

 

Deze bleef

De meeste mensen, werken, wonen blijven op een en dezelfde plaats. De dominee niet, die gaat weer verder, die gaat voorbij, maar deze bleef… Verbonden ging ik me voelen en er ontstond een band, en uitdaging, leven in deze prachtige stad was er voldoende. Ik leerde bij, vond verdieping, in kerk en wereld, in geloof en God die elk ogenblik nieuw is, vreemd is, ver weg is en dichtbij, in de stilte van kerk en klooster, van Taizé en Iona, en gewoon hier in onze gemeente van Winschoten. We zijn als kerk onderweg, we hebben elkaar gezocht en herkend, we waren elkaar gegeven, in het zingen van een lied, in een gebed, in het verhaal van de Bijbel, in een gesprek. Soms was er afstand, dat ook, een uiteengaan, je was een tijdje samen onderweg. Om weer verder te gaan naar elders. We proberen te gaan in vrede.

 

Ik heb het gered

Op 26 februari 1989 werd ik dan bevestigd, door Siebe Hiemstra, in de vrijzinnig hervormde gemeente op het Marktplein, overmorgen op 29 januari 2017 is er een toespraak van hem opnieuw en is de cirkel weer rond. Ik heb het vak geleerd, en heb ik het gered. Dankzij het geduld, de wijsheid, de steun van mensen om mij heen, van de vrouw en moeder van mijn kinderen bijvoorbeeld (met wie ik toen ging samenwonen en 1991 ging trouwen), van kerkgangers, liefdevol en betrokken, van vrienden om mij heen, en van bijvoorbeeld van twee mannen, Jacob Houwing en Jaap Huiting, twee namen die ik hier graag wil noemen, bakens in zee, ondertussen al een tijd niet meer onder ons.

Belangrijke momenten waren voor mij de geboorte van Herman (in 1993) en Marius (in 1996), helaas konden ze er vandaag niet zijn, maar zondag wel, ze waren en zijn de hoogtepunten in mijn bestaan. En natuurlijk waren er ook de dieptepunten, persoonlijk de scheiding (9 jaar geleden) vooral. Gesteund wist ik me door de mensen die toen met óns meeleefden. In 2011 heb ik opnieuw iemand leren kennen: Nelleke Bode, vandaag aanwezig natuurlijk, zonder wie ik het leven minder rijk en mooi had weten te beleven, mijn partner, mijn tegenover. En dan nu die grote verandering, terug naar Friesland, ik durf het zeker aan, ik heb er zin aan. Maar ga u missen, dat zeker.

Mijn verhaal is niet los te zien van de geschiedenis van onze kerk die ons dierbaar is: met in 1993 de fusie van de Marktpleinkerkgemeente met de Vredeskerk, het samengaan met de gereformeerde Vennekerk in 2006. En straks dan de regionalisering, het werken aan een streekgemeente, niemand die dat 28 jaar geleden kon bedenken. In al die jaren heb ik mogen dopen, huwelijken in mogen zegenen, ambtsdragers bevestigd, het werden er op den duur wel minder. Ik ging vooral voor in rouwdiensten, een belangrijke en zinvolle taak. We worden kleiner, dat weten we, overal, een landelijke trend, en hier in het Oost-Groningse.

 

Eenzaam gebeuren

Het werk van een predikant is soms een eenzaam gebeuren. Hoe houd je mensen vast, was een vraag die me sterk bezighield. Maar je ontdekt dat dat niet gaat, de tijdgeest keert niemand, de krimp zet door, niemand die precies weet hoe het moet. De toekomst is onzeker, maar zeker niet zonder hoop, het geloof is gebleven, anders, kleiner, maar onmisbaar. Dan heb je dus wel mensen nodig, en jullie waren voor mij die mensen in de stormen van de tijd, in de kerk en in mijn persoonlijke leven.

Ik wil u bedanken – ik kom aan het eind van mijn toespraak: te beginnen bij de voorzitter Eise Smid en scriba Boukje Haan samen met het moderamen, voor de grote inzet en betrokkenheid en liefde voor de kerk, voor collega Bert van der Woude voor de verhalen, het delen van frustraties en inspiraties, het zitten in kerk en kroeg, ik had het niet graag willen missen. Ik noem de ouderlingen, de diakenen en kerkrentmeesters, voor de jaren hier in Winschoten, zonder hen allen was het een stuk moeilijker om predikant te zijn. Geloven is voor mij iets dat je samen doet, dat had u ondertussen wel begrepen, en ook de gespreksgroepen zijn daar een mooi voorbeeld van, het delen van geloof en kennis, het werden regelmatig pastorale ontmoetingen. In die jaren bleef ik geïnspireerd en werd ik bemoedigd. Ik hoop dat ik dat ook voor u mocht zijn: een herder en leraar op zijn tijd, en dat ik het ook in mindere tijden mocht zijn: de dank voor uw vergeving, uw mildheid al met al, niemand zou zonder kunnen.

Ik bedank verder de organisten bij het voorgaan in de talloze erediensten, een grote vreugde, de vreugde en dank geldt ook de cantorij, de leiding van de kindernevendienst, de koren, muzikanten, de vele vrijwilligers die de lofzang gaande hielden. Ik dank de mensen die het kerkblad maakten en geduldig wachtten op de kopij, voor Ina die mijn liturgieën altijd wilde maken, voor de beheerders/kosters Henk en Carolien voor hun werk en betrokkenheid en nog veel meer dan dat, voor Els de beheerder van Irene, voor Robert die net als bij mijn ambtsjubileum in 2014, ook een hoogtepunt, weer foto’s wilde maken, en ik weet dat hij dat heel goed kan. Ik dank de mensen die ik vast ben vergeten. En u allen, beste gemeenteleden hier aanwezig, voor het vertrouwen dat ik uw predikant mocht zijn.